W tym miejscu warto wspomnieć nieco o historii głagolicy, która najprawdopodobniej ma korzenie sięgające pisma linearnego A i pisma linearnego sylabicznego B. Podejrzewamy, że zapis znaków jotowanych - ja Ⱑ, je Ⰵ, jo Ⱖ, ju Ⱓ, ją Ⱙ i ję Ⱗ wzięły się z pisma linearnego sylabicznego B. Znak jo Ⱖ nie został znaleziony w żadnym zachowanym zapisie w głagolicy i został on odtworzony ze znaku ją Ⱙ. Znaki jotowane nosowe ję Ⱗ i ją Ⱙ w głagolicy powstały jako ligatury (połączenie znaków) je Ⰵ i jo Ⱖ ze znakiem Ę Ⱕ.
Nazwa pisma - głagolica - wzięła się najprawdopodobniej z tego, że było to pismo, które dokładnie odzwierciedlało mowę (mówić-głagolić-ględzić), w odróżnieniu od innych pism, które nie zawierały wcale samogłosek lub jedynie ich część.
Podstawą pisanie w głagolicy był podział na samo-głoski, które brzmią samodzielnie, (s)pół-głoski, które do brzmienia potrzebują samogłoski lub pół-samo-głoski.
Zerknijmy na przykłady na nazwę pierwszej litery w głagolicy. Pierwszym znakiem głagolicy jest AZ` ⰀⰈⰠ - ja, które składa się z trzech znaków - A Ⰰ, ZⰈ, ` Ⱐ znaku (twardego, krótkiego Y), którego przy wymowie prawie nie słychać.
Teraz słowo być. W staro-cerkiewno-słowiańskim w bukwicy zapisywano go najpierw w postaci бъіти, a potem быти, gdy znak twardy i znak Y zlały się ze sobą tworząc z ъі znak ы. Przy zapisie w głagolicy znak Y to Ⰹ. Jeśli ten występował po spółgłosce, to poprzedzany był znakiem twardym, ponieważ głoska Y miała nie zmiękczać spółgłoski, a spółgłoska wymaga połączenia ze półsamogłoską lub samogłoską. To oznaczenie twardości spółgłoski oznaczono znakiem twardym. Podsumujmy:
бъіти ⰁⰠⰉⰕⰋ
быти ⰁⰠⰉⰕⰋ
być ⰁⰠⰉⰜⰠ
Na przykładzie widać, jak głoska C` została zamieniona znakiem Ć, co w głagolicy zapisujemy jako ⰜⰠ.
Do zmiękczania w głagolicy używano znaków i Ⰻ, j Ⰺ, y Ⰹ oraz znaków jotowanych - ja Ⱑ, je Ⰵ, jo Ⱖ, ju Ⱓ, ją Ⱙ i ję Ⱗ Współcześnie jedynie znaki i Ⰻ, j Ⰺ dokonują w językach słowiańskich zmiękczenia, przy czym zmiękczenia za pomocą znaku j Ⰺ zachowało się jedynie w językach Słowian południowych, podczas kiedy u nas zmiękcza się to znakami jotowanymi. Przykład:
nie ⰐⰅ
nj ⰐⰊ
Spróbujmy teraz zapisać wyraz WAKACJE. Jeśli po znaku C nie postawimy twardego znaku, to znak JE zmiękczy C dając nam w wyniku CIE, a nie CJE, stąd WAKAC`JE i odpowiednio zapis w głagolicy ⰂⰀⰍⰀⰜⰠⰅ.